رمان "ویولتا" (۲۰۲۲) نوشته‌ی ایزابل آلنده، سرگذشت پرشور و یک قرنی زنی به نام ویولتا دل‌واله را بازمی‌گوید؛ زنی که زندگی‌اش با طنین دو همه‌گیری جهانی آغاز و پایان می‌یابد-از آنفولانزای اسپانیایی در سال ۱۹۲۰ تا کووید-۱۹ در سال ۲۰۲۰. این روایت، در قالب نامه‌ای عاطفی و صمیمی به نوه‌اش کامیلو نوشته شده، و دریچه‌ای است به حافظه‌ی شخصی‌ای که به طرز ظریفی با تحولات اجتماعی، تاریخی و سیاسی آمریکای جنوبی در هم تنیده شده است.
ویولتا در خانواده‌ای مرفه و پرجمعیت زاده می‌شود، اما بحران اقتصادی بزرگ درهای آسایش را بر آنان می‌بندد. تبعید ناگهانی به یک ملک روستایی، زمینه‌ساز رشد فکری و عاطفی او می‌شود-با مادر قدرتمند و معلم خصوصی نامتعارفش، خانم تیلور، که بذر استقلال و کنجکاوی را در وجودش می‌کارد. در طول روایت، ویولتا شاهد پیروزی‌ها و فروپاشی‌های عشق، مادر بودن، فقر، مهاجرت، سرکوب سیاسی و نیز خودیابی متأخر است. او از ازدواج‌های ناکام عبور می‌کند، فرزندی را به جهان می‌آورد که سرنوشتش با جریان پناهندگی سیاسی گره می‌خورد، و در نهایت، در غریبه‌ترین سرزمین‌ها معنا و توازن می‌یابد. آلنده با مهارت همیشگی‌اش، تاریخ شخصی را در بستر تاریخ جمعی می‌نویسد. انقلاب‌ها، دیکتاتوری‌ها، تبعید و امیدواری، همه در زندگی ویولتا بازتاب می‌یابند. او در دل تاریخ خشونت‌بار شیلی زندگی می‌کند-زیر سایه‌ی عملیات کندور، دیکتاتوری نظامی و بحران‌های سیاسی پی‌درپی-و در عین حال، صدای آرام زنانگی مقاوم را بلند نگه می‌دارد. تم‌های کلیدی رمان در سه بعد شکل می‌گیرند: نخست، تاب‌آوری فردی در قرنی آشفته، که ویولتا را بدل به تجسمی از زنی می‌کند که در هر فصل تاریخ، معنا و مسیر جدیدی برای خود می‌تراشد. دوم، پیوند میان امر شخصی و سیاسی، جایی که هر تصمیم کوچک ویولتا، بازتابی از تحولات اجتماعی کلان است. و سوم، عاملیت زنانه در میانه‌ی فشارهای نهادینه، که در شکستن انتظارات، بازتعریف عشق، و ساختن کسب‌وکار و استقلال نمود می‌یابد. نثر آلنده سرشار از گرما، تصویری و بافت‌مند است؛ محیط‌هایی از دشت‌های جنوبی گرفته تا خانه‌های مدرن در نروژ، در ذهن خواننده با تمام جزئیات بیدار می‌شوند. نقل‌قول‌ها و لحن نامه‌ای رمان، سطحی از فوریت احساسی و صراحت صمیمانه را می‌سازند که خواننده را به یک هم‌نشینی خصوصی با راوی دعوت می‌کنند. با این حال، ساختار روایی اپیزودیک و گاه پرش‌های زمانی ممکن است برای برخی خوانندگان پراکنده یا غیردراماتیک به نظر برسد-ویژگی‌ای که از شدت عاطفی روایت نمی‌کاهد، اما گاه تنش داستانی را کمرنگ می‌کند.
در پایان، "ویولتا" نه‌فقط سرگذشت یک زن، بلکه گزارشی شاعرانه از یک قرن بحران و بقاست. آلنده موفق شده است خاطره، تاریخ، عشق و هویت را در صدایی یکپارچه و زنده ترکیب کند؛ صدایی که در آن درد و زیبایی، خشم و امید، هم‌زمان حضور دارند. این رمان، روایتی صمیمانه از یک عمر زیستن، ایستادگی و معنا بخشیدن به جهان است-جهانی که به رغم همه‌چیز، هنوز می‌توان در آن نوشت، دوست داشت و زنده ماند.